Gelukkig geldt dat niet voor mijn kinderen die hier steeds vaardiger in worden. Oefening baart kunst tenslotte en op een gegeven moment hebben ze die kunst wel onder de knie, kinderen leren immers snel... Voor het dossier gewasbescherming in de glastuinbouw is dat de laatste jaren juist steeds lastiger geworden. Waar het een jaar of 5 geleden nog mogelijk was een standaard aanpak te hanteren tegen witte vlieg in tomaat en daarmee de belangrijkste plaag met sluipwespen en Macrolophus onder de duim te houden, is dat de laatste jaren behoorlijk uit het zicht geraakt. U heeft de verhalen vast wel gelezen over tomatengalmijt, bemisia, TocV virus, Tuta absoluta en Nesidiocoris. Nu is een uitdaging op zijn tijd niet verkeerd, maar het kan ook op een hoop waaien waardoor de basisaanpak niet meer afdoende is en er stevig gecorrigeerd moet worden om de teelt niet te laten mislukken. In andere gewassen kan Trips setosus en Echinotrips ook voor serieuze problemen zorgen en maakt het dat adviezen van specialisten als Biobest of Koppert zich steeds meer moeten strekken tot een combinatie van nuttige insecten, biopesticiden en de zgn. “hardcore” chemie. Op zich niet erg, maar ze moeten ook nog eens conform de dosering en het aantal toepassingen op het etiket voorgeschreven worden. En dat wordt steeds lastiger. Onze intensieve teeltwijze die is gericht op productie optimalisatie in plaats van plantweerbaarheid en de klimaatverandering zijn belangrijke oorzaken van de huidige situatie. Dat vereist veel kunst- en vliegwerk, al zal ook daar wel een oplossing of aanpak voor gevonden worden. De vraag is echter of het geen race tegen de klok is nu de overheid het begrip “kringlooplandbouw” steeds nadrukkelijker op de agenda plaatst. Daarmee komen alle inspanningen richting productoptimalisatie en bijbehorende complexe gewasbeschermingsstrategieën in een ander licht te staan. Is er een omslagpunt op komst? Ik denk dat dat nog wel even zal duren. De successen en bijbehorende denkwijze en investeringen die zijn behaald met optimalisatie van de opbrengst per m2 worden niet zo gemakkeijk ingeruild tegen een wat vager begrip als circulair ondernemen met een andere definitie van “rendement”. Op enig moment zal echter ook de glastuinbouw van karakter veranderen door maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Op korte termijn zullen we nog wel blijven proberen zo goed mogelijk binnen de lijntjes te kleuren, maar op enig moment verschuift het paradigma. Het is goed na te gaan denken over de weg daar naartoe en welke afslag dán genomen moet worden.